Wim Vandekeybus

Wim Vandekeybus (1963) is choreograaf, danser, fotograaf en filmmaker. In het midden van de jaren tachtig richtte hij zijn dansgezelschap Ultima Vez op. Met zijn eerste voorstelling What the body does not remember (1987) maakte hij meteen een opgemerkte artistieke entree. De voorstelling werd beloond met Bessie Award (New York Dance and Performance Award), een prijs die wordt toegekend voor grensverleggend werk. Ook voor zijn tweede voorstelling Les porteuses de mauvaises nouvelles (1989) ontving hij een Bessie. De voorbije decennia heeft Vandekeybus met zijn voorstellingen op een heel eigen manier zowel in binnen- als in buitenland de ontwikkeling van de moderne dans gemarkeerd.

Vandekeybus’ bewegingstaal, waarin hij energie, risico en gevaar confronteert met intuïtie, impuls en instinct, is de dansante vertaling van een dramatische levensvisie vol dynamiek en conflict. Centraal in zijn werk staat de onophefbare spanning tussen lichaam en geest, gevoel en intellect, man en vrouw, natuur en cultuur, mens en dier, groep en individu, illusie en werkelijkheid. Op steeds nieuwe wijze stelt Vandekeybus zich dezelfde vraag: hoe reageert de mens in extreme situaties? Hij spreekt in dat verband van ‘het moment van de catastrofe’, wat humor, speelsheid en een zekere lichtheid in zijn werk niet uitsluit.

Vandekeybus’ voorstellingen zijn associatieve montages en bewegen zich bij voorkeur tussen de disciplines die een grote autonomie behouden. Zijn dans heeft een grote theatrale kwaliteit. (Live)muziek, video en film maken integraal deel uit van die theatrale expressie en zijn vaak de motor van de voorstellingen. Vandekeybus werkte samen met muzikanten als Thierry De Mey, Peter Vermeersch, David Byrne, David Eugene Edwards, Arno, Charo Calvo, Mauro, Marc Ribot en Trixie Whitley. Voor verschillende voorstellingen maakte de choreograaf kortfilms, die in een aantal gevallen autonome werkstukken zijn, zoals Blush (2004) en Monkey Sandwich (2013). In 2015 maakte Vandekeybus met Galloping Mind (2015) zijn eerste langspeelfilm.

Aanvankelijk zijn tekst en verhaal in zijn voorstellingen slechts fragmentair aanwezig, volledig ondergeschikt aan de lichamen en hun impulsieve bewegingen. Doorheen de jaren is Vandekeybus in zijn werk geëvolueerd naar grotere en samenhangende fabels, vaak over gemeenschap, individu en conflict. Het thema van zijn voorstellingen verschuift van puur fysieke spanningen tussen lichamen naar spanningen tussen groepen en tussen groep en individu. Hij ensceneerde bestaande tragedies van Jan Decorte en Euripides en werkte samen met hedendaagse auteurs als Bart Meuleman, Peter Verhelst en Pieter de Buysser. Uit recente voorstellingen als Mockumentary of a Contemporary Saviour en TrapTown spreekt een grote bekommernis over de huidige politieke stand van zaken in de wereld.

Met iedere voorstelling zoekt Vandekeybus naar een andere vorm: “Dat is waarom ik de ene keer een extreem muzikale voorstelling maak (nieuwZwart) om daarna een project te baseren op de ervaringen van één iemand (Monkey Sandwich) en dan weer een thema te vinden in de klassieke mythologie (Oedipus/bêt noir of Die Bakchen) of een analytisch stuk te maken waarin theatraliteit een belangrijke rol speelt (Talk to the demon).” De kern van zijn voorstellingen is en blijft de vitale energie van het lichaam. Daarrond heeft Vandekeybus een rijk en divers oeuvre ontwikkeld dat nationaal en internationaal gewaardeerd wordt.